Zelfstandig wonen dankzij slim huis
Het Slimste Huis Alkmaar toont de nieuwste technologische oplossingen voor ouderen die ondanks eventuele beperkingen zelf de regie willen behouden. Ook voor mensen met dementie zijn er handige vondsten. 'We proberen mensen aan het denken te zetten.'
De robot die daarnet nog roerloos op de grond zat, is na een druk op de knop energiek aan het dansen. Tussen de vijf- en vijftienduizend euro kost deze Zora. Ze heeft spraak- en beeldherkenning en assisteert bij dagelijkse taken in huis. Voor mensen met dementie is Paro de aaibare robotzeehond geschikter; het knuffelen blijkt te kalmeren. Slechts weinig mensen kunnen zich zo'n gezelschapsmaatje veroorloven, het zijn vooral zorginstellingen die dit soort robots hebben. 'Maar als je ziet hoe mensen op robots reageren, merk je hoe groot het potentieel is', zegt Corien van Berlo, coördinator van Het Slimste Huis en directeur van Smart Homes.
Eigen regie
Welkom in Het Slimste Huis Alkmaar, waar allerlei technologische oplossingen staan geëtaleerd om ouderen te helpen zelfstandig te blijven wonen. Opgezet door de gemeente Alkmaar in samenwerking met Smart Homes, het Kenniscentrum Domotica en Slim Wonen. De voorziening moet beleidsmakers, zorgprofessionals, maar vooral ook de ouderen zelf aan het denken zetten. Bijvoorbeeld over 'eigen regie', het toverwoord sinds de invoering van de Wmo. Ouderen blijken daar ook zelf veel waarde aan te hechten, maar hoe stimuleer je die eigen regie?
Simpele dingen
Niet alleen door het invoeren van technische foefjes in huis, benadrukt Van Berlo. Ze leidt rond in de modelwoning met een warm, allesbehalve futuristisch interieur. Ouderen zijn al geholpen met simpele dingen: een deurklink waar geen kleren achter blijven haken, een duidelijk gemarkeerde lichtknop. En niet te vergeten een inductiekookplaat, want koken op gas kan levensgevaarlijk zijn voor vergeetachtige ouderen. Ook handig: de huis-aan-huis-uit-knop waarmee gas, elektra en gordijnen in één keer uit en dicht gedaan kunnen worden ('dan hoef je niet honderd keer door het huis te rennen terwijl je je afvraagt of alles wel uit is').
Eten met de robot
Mensen met dementie verwaarlozen soms hun eten en drinken. Een waterfles in een verlichte houder moet uitkomst bieden: als de bewoner genoeg gedronken heeft, licht een groene cirkel op. Maar ook een robot kan helpen, weet Van Berlo uit de praktijk. Ze vertelt over een vrouw met een hersenaandoening, die vaak vergat te lunchen en daarom dagelijks door haar werkende dochter geholpen moest worden. Ze deed mee aan een pilot voor het gebruik van een zorgrobot, en mocht hem na afloop houden. 'Nu belt de dochter vanuit haar werk via de robot met haar moeder: "Mam, we gaan samen koken. Vergeet je het zout niet?" Dat werkt heel goed.'
Beeldbellen
Er is een monitor voor beeldbellen, die de vorm heeft van een grote fotolijst, met simpel weergegeven knoppen. Voor mantelzorgers die hun naaste van een afstandje in de gaten willen houden is er de lifestylemonitor met sensor, een apparaatje dat laat zien of er afgeweken wordt van de vaste looproutes in huis. Van Berlo: 'Als vader of moeder gevallen is, merkt de mantelzorger-op-afstand dat meteen. Maar ook als er te weinig gegeten of gedronken wordt, omdat de koelkastdeur niet meer opengaat.' Een variant hierop is het akoestisch alarm, dat afwijkende geluiden in huis signaleert. Want iemand die gevallen is, maakt een ander geluid. 'Effectiever dan de zorgalarmering aan een koord, die vaak ergens op een kast belandt', zegt Van Berlo.
Plasrouteverlichting
Mensen met dementie die 's nachts dwalen, kunnen signalering laten plaatsen op de voordeur. Die verstuurt een seintje naar de partner of iemand in de buurt, als deur opengaat. Voor samenwonende mantelzorgers zijn er matten op banken en bedden, die een signaal geven als de ander opstaat. Ook handig is de verlichte plasroute, waarbij in alle ruimtes op de route kleine lichtjes oplichten. Maar het allerbelangrijkst advies voor iedereen, met of zonder dementie, is om het Perzische tapijt weg te halen, zegt Van Berlo. Want wie struikelt valt vaak slecht, en dat kan het begin zijn van het einde van de zelfstandigheid. 'Soms is het vooral de kunst van het weglaten.'
Meer informatie
Het Slimste Huis Alkmaarorganiseert op 26 januari 2017 een bijeenkomst met als thema: wat is zelfstandigheid eigenlijk?
Adres: Noorder Arcade, eerste verdieping (naast MediaMarkt), Noorderkade 173 in Alkmaar. Telefoon: 088 310 04 10 (dagelijks telefonisch bereikbaar na 12.00 uur). E-mail: info@slimstehuisalkmaar.nl
Elke dag zijn er rondleidingen. U kunt zich hier aanmelden.