Print deze pagina

‘We proberen het beste uit de mensen te halen’

Het Odensehuis in Alkmaar biedt mensen met geheugenproblemen of beginnende dementie een laagdrempelige ontmoetingsplek. Er wordt geluncht, deelnemers wisselen ervaringen uit en er zijn activiteiten. ‘We stimuleren onze bezoekers om zoveel mogelijk deel te nemen aan het gewone leven’, zegt projectleider Daniëlle Onderwater.  

Op de openingsdagen van Odensehuis Oudorp haalt projectleider Daniëlle Onderwater haar ‘reizende circus’ tevoorschijn om de zaal in het wijkcentrum gezellig te maken: tafelkleden,  kunstbloemen, brocante serviezen, een oude hutkoffer, een wereldkaart, spelletjes, boeken en teken- en schilderspullen. Het Odensehuis in Alkmaar ging in 2020 van start in de wijk Oudorp. Na de succesvolle pilotperiode kwamen er twee locaties bij, een vierde is in de maak. ‘Dat is fijn, omdat onze bezoekers het liefst naar een ontmoetingsplek in de eigen wijk gaan’, vertelt Onderwater.

Positiviteit

Odensehuizen bieden een ontmoetingsplek aan mensen met geheugenproblemen of beginnende dementie. Hier kunnen zij hun verhaal vertellen, vragen stellen en anderen ontmoeten. Ook hun mantelzorgers zijn welkom. Onderwater: ‘Onze vrijwilligers luisteren goed naar de behoeften van onze bezoekers en hebben een positieve insteek. Want ook al is dementie een voortschrijdende en vervelende ziekte, er kan nog veel wél. Samen met de bezoekers onderzoeken we hoe je de kwaliteit van leven op peil kunt houden. Mensen moeten het leven kunnen blijven leiden dat ze willen.’

Erop uit

Voor een kleine eigen bijdrage krijgen deelnemers een vers bereide lunch en kunnen ze deelnemen aan activiteiten. Het Odensehuis staat nadrukkelijk los van de zorg. ‘Bij ons kun je jezelf zijn en een fijne middag hebben’, zegt Onderwater. Met enige regelmaat gaat de groep erop uit. Laatst nog naar Egmond aan Zee om uit te waaien en een ijsje te eten. Op uitnodiging van het team Sociale Benadering Dementie (een initiatief van hoogleraar Anne-Mei The) werd de groep onthaald in strandhuis Villa Hendrik, een voormalig zeemanshuis.

Rondleiding

Er is veel onderlinge betrokkenheid. ‘Als iemand er een paar keer niet is, wordt dat opgemerkt. Soms schrijven we samen een kaartje of gaat iemand op bezoek.’ Deelnemers worden uitgenodigd om vooral zelf met ideeën voor activiteiten te komen. Zoals die deelnemer die vroeger als stadsgids rondleidingen gaf en dat erg miste. Onderwater benaderde een oud-collega van de man bij het Stadsgilde. Samen gaven zij vervolgens twee rondleidingen voor de Odensehuis-bezoekers. Onderwater: ‘Onze deelnemer bleek nog over een schat aan kennis te beschikken. Zijn vrouw vond het prachtig om hem weer in die rol te zien.’

Mantelzorgers

De verwachting was dat mantelzorgers de Odense-ochtend vooral zouden aangrijpen om iets voor zichzelf te doen, maar ze komen bijna altijd mee. Soms heeft dat een praktische reden – deelnemers die hulp nodig hebben, wordt gevraagd om een naaste mee te nemen – maar vaker is het vanwege de gezelligheid. Mantelzorgers vinden het fijn om even stoom te kunnen afblazen, merkt Onderwater. Zo was er een deelnemer die de neiging had om tegen zijn partner uit te vallen. ‘Zijn partner weet dat dit gedrag bij de ziekte hoort en dat hij niet werkelijk zo is. Ik vertel haar dan dat ik haar bewonder om haar relativeringsvermogen.’ Mantelzorgers waarderen ook het onderlinge contact: ‘Het is fijn om te praten met iemand die tegen dezelfde dingen aanloopt en tips uit te wisselen.’

Bekendheid

Onderwater gaat na een doorverwijzing vaak eerst op huisbezoek, zodat ze het levensverhaal en de behoeften van de deelnemer kent. Om de bekendheid van het Odensehuis te verhogen investeert de projectleider veel in contacten met verwijzers. Ze zou het toejuichen als Geriant vaker mensen zou doorverwijzen, ook al is deze groep meestal iets verder in het dementieproces. ‘Ik heb gemerkt dat mensen die hier komen, de stap naar dagbesteding langer kunnen uitstellen’, zegt Onderwater. ‘Vaak kunnen ze zich optrekken aan degenen die wat vitaler zijn. We proberen het beste uit de mensen te halen.’

Migratieachtergrond

Het pionierswerk van Onderwater zit erop; in juli wordt ze opgevolgd. Er staat wel een vervolg op stapel. In de wijken De Mare en De Hoef wonen relatief veel mensen met een migratieachtergrond. Om bij de behoeften van deze groep aan te sluiten, heeft Geriant ‘sleutelpersonen’ opgeleid: jonge mensen met een migratieachtergrond, die tolken of huisbezoeken afleggen om contact te maken en aan te sluiten bij de behoefte. ‘In deze gezinnen is het niet zo gebruikelijk om steun buiten de deur te zoeken’, zegt Onderwater. ‘Daarom gaan we de wijk in om te ontdekken wat werkt. Misschien wel samen tuinieren, naar de markt of thee drinken in een rondreizend theehuis.’

Odensehuis Alkmaar

In Alkmaar is er gedurende de hele week een aanbod, met maandag een Odensehuis in wijkcentrum Mare Nostrum, dinsdag en donderdag in wijkcentrum De Oever in Oudorp en vrijdag in wijkcentrum De Hoef. De kosten variëren per locatie, afhankelijk of er een lunch wordt aangeboden. Met de Alkmaar-pas is deelname gratis; een indicatie is niet nodig.

Lees ook een verhaal over het Odensehuis in Den Helder: ‘In het Odensehuis zie ik mijn moeder opleven’