Print deze pagina

Gun het anderen je te helpen

Je voelt je uitgeput en leeggezogen. Het liefst wil je je terugtrekken uit een wereld die niet begrijpt wat de zorg voor iemand met dementie inhoudt. Toch is het juist nu belangrijk om in contact te blijven met anderen én hulp te vragen.

Zorgen voor iemand met dementie is een zware taak die veel vraagt van een mantelzorger: de continue verantwoordelijkheid, de acceptatie dat de ander nooit meer beter wordt, het rouwproces, de boosheid om een veranderend leven. Om het vol te houden is hulp van anderen hard nodig. Arianne Heijdenrijk is consulent bij het Mantelzorgcentrum. Een kwart van de mantelzorgers die hier aankloppen, zorgt voor iemand met dementie. Heijdenrijk bezoekt mensen thuis en zorgt ervoor dat zij hun zorgtaken volhouden. ‘De kern van mijn werk is mantelzorgers te ondersteunen zodat hun leven lichter en luchtiger wordt. Mijn vraag is altijd: “Wat helpt jou?”’

Extra alert

Heijdenrijk heeft als consulent een signaleringsfunctie. Zij is alert als een mantelzorger vanwege hoge leeftijd of gezondheidsklachten kwetsbaar is. ‘Als een mantelzorger uitvalt vanwege oververmoeidheid, volgt een opname van de partner in een verpleeghuis. En dat is nou precies wat mantelzorgers en hun partners niet willen.’

Uitgeput

Maar alles staat of valt met de mantelzorger. Hij of zij moet aangeven welke hulp gewenst is en die hulp accepteren. Heijdenrijk: ‘Ik sprak laatst een uitgeputte mantelzorger. Zij huilde iedere dag, viel flauw en er kwam niets uit haar handen. Haar man had dementie en was dominanter dan zij. Hij vond hulp onnodig en zij ging daar niet tegen in. Met alle gevolgen van dien.’ Heijdenrijk zorgde ervoor dat de vrouw, samen met haar jongste dochter, tien dagen naar een zorghotel kon om op adem te komen. Haar echtgenoot kreeg overdag respijthulp en ’s avonds bleef een van hun andere kinderen overnachten. ‘Het was een ingewikkelde puzzel maar het lukte. Mevrouw genoot intens. Daarna maakten alle betrokkenen duidelijke afspraken zodat de hulp bleef bestaan. Het gaat nu goed met haar.’ 

Aanpassen of niet

Manon Koster is psycholoog bij Geriant. Zij helpt mantelzorgers en mensen met dementie die zelfstandig wonen en die kampen met depressiviteit of stemmingswisselingen. Ook ondersteunt ze mantelzorgers wanneer ze merkt dat de zorg te belastend wordt. Volgens haar gaan mantelzorgers simpel gezegd op twee manieren met hun situatie om: ‘Ze passen zich aan de nieuwe situatie aan of ze proberen koste wat kost vast te houden aan het leven dat zij vroeger hadden. Die keuze beïnvloedt hun houding en stemming.’

Hier en nu

‘Mantelzorgers die zich aanpassen zijn positiever en houden het langer vol dan mantelzorgers die vasthouden aan het oude’, zegt Koster. Zij adviseert mantelzorgers die het moeilijk vinden hun oude bestaan los te laten: ‘Besef dat het leven dat je ooit had voorbij is. Focus op het hier en nu. Niet op het verleden, maar ook niet te veel op de toekomst.’

Netwerk betrekken

Volgens de psycholoog is dat mogelijk door een invulling van de dag met (nieuwe) activiteiten die energie geven én door hulp van anderen te accepteren, ook al was dat vroeger niet nodig. ‘Het is belangrijk dat mantelzorgers hun netwerk veel meer betrekken bij de zorgtaken. Buren, kinderen, vrienden en familie kunnen op allerlei manieren een bijdrage leveren.’

'Laat weten: hulp is welkom'

Zowel consulent Heijdenrijk als psycholoog Koster zien echter bij mantelzorgers schroom om daadwerkelijk hulp te vragen. Soms uit schaamte, soms omdat ze opgevoed zijn met het idee dat je alles alleen moet doen en vaak omdat ze anderen niet willen belasten met hun problemen. Koster: ‘Ik vertel mantelzorgers dat hun naasten bereid zijn te helpen, maar dat het moeilijk in te schatten is of hulp gewenst is. Anderen willen zich niet opdringen. Ik adviseer mantelzorgers daarom: “Gun het anderen om je te helpen. Wees eerlijk naar de omgeving toe en laat weten dat alle hulp welkom is.”’

Behulpzaamheid is menselijk

Mantelzorgers realiseren zich volgens haar te weinig dat anderen het geen last vinden, maar het juist fijn vinden om te helpen. ‘Behulpzaamheid is iets menselijks. Het geeft veel voldoening om iets voor een ander te mogen betekenen. Door als mantelzorger hulp te accepteren geef je anderen die gelegenheid en houd je het bovendien zelf langer vol.’

Meer informatie

Het Mantelzorgcentrum is actief in de gemeentes Alkmaar, Bergen, Heiloo, Den Helder, Hollands Kroon en Schagen.

Telefoon: 0224-745059

E-mail: info@mantelzorgcentrum.nl