Print deze pagina
Herinneringen ophalen: méér dan een vrolijk moment
Samen herinneringen aan vroeger ophalen is een mooie manier om contact te maken met mensen met dementie, zegt Annemarie Bolder, die een app ter ondersteuning ontwikkelde. 'Ze ontlenen er zelfvertrouwen aan.' Ander voordeel: mantelzorgers krijgen er nieuwe energie van.
Ergotherapeut Annemarie Bolder begeleidt bij Zorggroep Amsterdam-Oost mensen met dementie in de thuissituatie. Met haar bedrijf Ergoworld geeft ze workshops en trainingen over 'de kracht van herinneringen'. Het ophalen van herinneringen is een geweldige manier om mooie momenten te creëren met mensen met dementie, vertelt ze. 'Het kortetermijngeheugen van mensen met dementie valt steeds meer weg. Maar het stukje in de hersenen waar herinneringen aan vroeger liggen opgeslagen, is vaak nog wel beschikbaar.'
Eigenwaarde terug
Vaak worden mensen met dementie geconfronteerd met vragen waarop ze geen antwoord hebben – 'Gisteren was je dochter toch op visite?', of: 'Zijn er al boodschappen gedaan?' Dat kan frustrerend zijn, vertelt Bolder. Maar als je samen herinneringen ophaalt, weten ze heel veel wél. 'Dan kunnen ze ineens opveren, blij dat ze weer eens het voortouw kunnen nemen. Dat is goed voor hun gevoel van eigenwaarde. Als je samen met je vader of moeder naar oude foto's kijkt, hoor je misschien nieuwe verhalen. En als jij oprecht geïnteresseerd bent, voelt de ander dat ook. Dan stap je na het bezoek in de auto met een gevoel van: hè lekker, we hebben weer eens écht contact gehad.'
Balletje opgooien
Er hoeft niet eindeloos in fotoalbums gebladerd te worden, benadrukt Bolder, maar mantelzorgers kunnen wel af en toe een liedje opzetten en kijken hoe de ander reageert. Wees nieuwsgierig en vraag niet te veel naar feiten, is haar advies. 'Je kunt vrijblijvend een balletje opgooien. Als de verwarming omhoog moet, kun je bijvoorbeeld opmerken dat er vroeger natuurlijk geen centrale verwarming was. Dan krijg je misschien een verhaal te horen over hoe destijds eens per week de teil voor de kachel gezet werd, om de kinderen in te wassen.'
App met oude foto's en films en liedjes
Om het ophalen van herinneringen te vergemakkelijken, ontwikkelde Bolder een gratis app met geluidsfragmenten, foto's en filmpjes uit de jaren dertig tot zeventig. 'Daarmee kunnen mantelzorgers heel makkelijk bijvoorbeeld een stukje Polygoon-journaal laten zien. Wie weet ontstaat er een gesprek of zie je weer die brede glimlach, die er een tijdje niet meer was.'
Onderzoek
Onderzoek laat zien dat mensen met dementie dankzij het ophalen van herinneringen meer zelfvertrouwen krijgen. Er is zelfs een studie waaruit blijkt dat mensen met dementie na zes weken regelmatig reminisceren – ofwel herinneringen ophalen – hoger scoren wat betreft hun denkvermogen. Niet zo gek, zegt Bolder: 'Als je je goed voelt, kun je beter nadenken.'
Samen gelachen
Ook mantelzorgers hebben er plezier van. Zo vertelde een mantelzorger die aan een van Bolders workshops deelnam, dat het ophalen van herinneringen zoveel effect had. 'Ook al weet mijn man niet meer waar we het over gehad hebben, hij zit anders in zijn vel.' Een ander was blij dat ze samen met haar partner voor het eerst sinds tijden weer eens heerlijk gelachen had, vertelt Bolder. Mantelzorgers hebben het vaak zo druk met de dagelijkse zorg, dat ze vergeten om ook nog van elkaar te genieten, weet ze. 'Als je samen luistert naar dat liedje waar je ooit samen op danste, zie je in de ander weer even de persoon die hij of zij was, en niet meer alleen de dementie.'
Meer informatie
De app Dementie en herinneringenis gratis te downloaden via App Store en Google Play.