Veiliger thuis met elektronische hulp
Elektronische hulpmiddelen kunnen de kwaliteit van wonen en leven verbeteren. Wat zijn de voordelen van zulke 'domotica' voor mensen met dementie en hun mantelzorgers?
Een bedmat met ingebouwde sensor, een alarm aan de buitendeur, een medicijndoosje met pieper, een detectie-apparaat op de WC; er zijn inmiddels veel hulpmiddelen op de markt die mensen helpen om langer en veiliger zelfstandig thuis te wonen. Maar waarvoor kies je?
Eenvoudigste oplossing
Monique Kerkwijk, ergotherapeut bij zorgorganisatie Evean, werkt met zorggerichte domotica en zoekt per cliënt en situatie naar de meest geschikte oplossing. 'Ik kijk waar precies het probleem zit en waarover mantelzorgers zich zorgen maken. Dan kies ik altijd voor de eenvoudigste oplossing en pas als die niet werkt, ga ik voor complexere apparatuur. Bijvoorbeeld: als iemand dwaalt, is het soms voldoende om het zicht op de deur te verhinderen via een grote plant. Dan neem je de prikkel weg en is een bewegingssensor niet nodig.'
Sigaretten kopen
Een praktisch voorbeeld van het gebruik van een bewegingssensor, hoorde zij van een man die vertelde dat zijn vader af en toe 's nachts wegliep om sigaretten te kopen en vervolgens verdwaalde. Er is toen in overleg met hem en zijn zoon besloten om een deursensor te plaatsen die na 23.00 uur werd geactiveerd. Zodra het alarm afging haalde de zoon, die in de buurt woonde, zijn vader op en bracht hem weer veilig thuis.
Probleem uitsluiten
Soms helpt elektronica ook bij het uitsluiten van een medisch probleem. Kerkwijk: 'Een cliënt was overdag zo moe dat ze voortdurend in slaap sukkelde. De familie dacht dat ze iedere nacht opstond. Een sensor in een bedmat op haar matras registreerde echter dat zij al die tijd in haar bed lag. Er moest dus een andere oorzaak voor haar extreme vermoeidheid zijn.'
Afwijkende gedrag
Om erachter te komen welk apparaat het beste aansluit bij iemands situatie, leent Kerkwijk via Evean de Thuis Plus Koffer uit voor maximaal twee weken. In de koffer zitten voorwerpen zoals een bedmat met timer die een signaal geeft als het bed te lang leeg blijft (bij dwalen, verwisselen dag- en nachtritme, valgevaar), een bewegingssensor bij de voordeur die registreert en meldt wanneer iemand vertrekt, een alarmknop op het lichaam en een rookmelder. Bij afwijkend gedrag gaat er een waarschuwing naar een meldkamer, buren, een mantelzorger of familie.
Niet iedereen
Ondanks de positieve verhalen over domotica is het volgens Kerkwijk belangrijk om niet al te hoog gespannen verwachtingen te hebben. 'Niet iedereen wil elektronica in huis. Mensen met dementie kunnen achterdochtig worden en de technologie als ongewenste controle op hun leven ervaren. En anderen vinden de aanschaf te kostbaar. Domotica wordt namelijk niet vergoed door zorgverzekeraars.'
Dementie gaat verder
Bovendien kan elektronica de zorg nooit volledig vervangen. 'Dementie is een proces dat gestaag verdergaat. Uiteindelijk moeten mensen toch naar een zorginstelling als zelfstandig thuis wonen echt niet meer gaat. Maar het is mooi als dat moment dankzij domotica iets uitgesteld kan worden.'
Meer weten over domotica?
Bekijk de Thuis Plus koffer of mail de ergotherapeuten van Evean ergotherapiethuis@evean.nl.