Wees ook trouw aan jezelf
De loyaliteit van mantelzorgers aan hun dierbaren is groot. Soms zo groot dat zij zichzelf tekort doen. Toch is loyaliteit niet hetzelfde als opoffering.
Truus Grooteman (81) is nog aan het bijkomen van een verhuizing. Vier jaar geleden werd bij haar man (83) Alzheimer vastgesteld en sindsdien zorgt zij voor hem. Kortgeleden is het echtpaar verhuisd naar een appartement in een verzorgingshuis in Grootebroek. Op advies van decasemanager, die zag dat de zorg thuis te zwaar werd voor Truus Grooteman.
Ik red het wel
Mantelzorgers zijn vaakzó loyaal aan hun dierbare dat ze hun eigen grenzen steeds verleggen, weet Gea Berkhout. Zij is casemanager bij Geriant. "Ik red het wel", hoor ik vaak van mantelzorgers. Pas als ik iemand apart neem en doorvraag, zeggen ze: "Het is allemaal toch erg zwaar". Ik houd daarom mantelzorgers scherp in de gaten. Als ik zie of hoor dat het ze te veel wordt, ga ik in gesprek en zoek praktische oplossingen.'
Te veel
Hoe merkt een mantelzorger dat het te veel is? Berkhout: 'Als je niet meer aan je nachtrust toekomt, niet meer kunt lachen, chronisch vermoeid bent en geen eigen leven meer hebt.'
Ervaringen delen
Ook Els Singer, begeleider van een lotgenotengroep, ziet een enorme loyaliteit bij mantelzorgers. Een maandelijks bezoek aan een lotgenotengroep vinden sommigen al moeilijk omdat ze hun partner of ouder liever niet alleen laten. 'Bij onze lotgenotengroep herkennen mensen hun eigen ervaringen bij anderen. Ze zijn niet alleen loyaal aan hun partner of ouder maar ook aan elkaar. Als ze zien dat iemand het zwaar heeft, bieden ze hulp aan. Ongeacht hun eigen situatie.'
Niet ten koste van jezelf
Volgens begeleider Els Singer en casemanager Berkhout is loyaliteit overigens niet per se iets negatiefs. Berkhout: 'Dankzij die loyaliteit zorgen we als mensen voor elkaar, ook in perioden waarin het niet goed gaat en dat is mooi. Alleen moet het niet ten koste van jezelf gaan.'
Rode knop
Truus Grooteman vertelt over de stap naar het verzorgingshuis: 'Het is erg wennen en ik ben bekaf. We moesten verhuizen en het oude huis ook nog verkopen. Toch is het goed zo. We wonen zelfstandig maar als er hulp nodig is, hoef ik maar op een rode knop te drukken en dan komt de verzorgende. Ik sta er nu niet meer zo alleen voor.'
Op tijd
Dankzij het advies van de casemanager was Grooteman er op tijd bij. Haar man is mobiel en de thuissituatie was nog niet onhoudbaar. Toch beseft Grooteman dat het ook bij haar gemakkelijk mis had kunnen gaan. 'Ik werkte dertig jaar als vrijwilliger in een zorginstelling voor mensen met dementie. Ik wist dus wat er op me af zou komen toen mijn man de diagnose Alzheimer kreeg. Toch leverde ik ondanks die kennis steeds meer in. Wat moest ik anders? Je wilt je eigen grenzen wel bewaken, maar die blijken van elastiek.'
Nog steeds samen
'Bovendien', vervolgt mantelzorger Grooteman, 'zijn we 58 jaar getrouwd en dan laat je elkaar niet in de steek. Voor elkaar zorgen is de consequentie van een huwelijk. Geen seconde heb ik overwogen om in ons huis te blijven wonen en mijn man alleen naar een verzorgingshuis te laten gaan.' Ze is daarom erg blij met deze oplossing, ook al is de woonruimte aanzienlijk kleiner dan haar vorige huis. 'Ik krijg mijn vrijheid terug, er is hulp in de buurt als het nodig is en het allerbelangrijkste: we zijn nog steeds samen.'