Print deze pagina
'Reisgids' biedt mantelzorger steun
De Reisgids Mantelzorg geeft praktische tips om het leven van mantelzorgers te vergemakkelijken. Want een mantelzorger heeft het loeidruk, zegt auteur Lodewijk Schmit Jongbloed. 'Houd vooral je eigen grenzen in de gaten.'
De auteurs van de Reisgids Mantelzorg, Lodewijk Schmit Jongbloed en Daphne Riksen, zijn mantelzorger geweest. Niet-praktiserend arts en medisch teamcoach Schmit Jongbloed verzorgde met zijn broer en zus anderhalf jaar lang zijn vader, die kampte met hartproblemen. 'Het kostte me dagen om alle regels en voorzieningen in kaart te brengen. Ik dacht: als het mij met mijn medische achtergrond al zoveel moeite kost, hoe moet dat dan voor anderen zijn?' Bovendien moeten veel praktische zaken geregeld worden in een periode met volop stress en emoties, weet hij. 'De meesten van ons zijn onervaren als het op mantelzorg aankomt. Dus moet je vaak improviseren.'
Zwaarste route
De Reisgids Mantelzorg biedt vooral praktische ondersteuning. Want mantelzorgers hebben het loeidruk en zoeken de kortste route naar wat ze willen weten, zegt de auteur. Achterin het boek staat een handig schema met alle (dertig!) instanties en professionals die je als mantelzorger kunt tegenkomen. In het boek worden vier 'mantelzorgroutes' beschreven: bij een korte ziekteperiode, na een opname, bij langzame lichamelijke achteruitgang en tenslotte bij dementie. 'Dementie is de langste route in het boek, en misschien wel de zwaarste. Want de zorg is er constant, hij is moeilijk over te dragen en er is soms sprake van karakterverandering.'
Verhalen
Over omgaan met karakterverandering zegt Schmit Jongbloed: 'Ga vooral niet in discussie over trivialiteiten. In het boek citeren we iemand wiens vader weigert om de traplift te gebruiken, terwijl hij nauwelijks de trap op kan. De zoon heeft het erbij gelaten want de tijd met zijn vader was te kostbaar. Maar het is soms moeilijk; als je onder druk staat, valt je creativiteit weg.' Probeer in te spelen op wat de ander wél kan, adviseert hij. Bijvoorbeeld door hem of haar te vragen naar verhalen over vroeger. 'Mijn zieke buurman, bij wie ik achterwacht was, kon prachtig over Churchill vertellen. We genoten van onze gesprekken.'
Hulpvraag afbakenen
Juist mensen die naasten met dementie verzorgen moeten hun grenzen in de gaten houden. 'Accepteer alle hulp die geboden wordt. Mensen willen best helpen, maar weten niet hoe. Ze vinden het prettig om afgebakende taken te krijgen en te weten dat ze niet overvraagd gaan worden.' Toen Schmit Jongbloed zich zorgen maakte over zijn buurman en hij diens dochter belde, zei zij: 'Fijn dat je een oogje in zeil houdt. Weet wel: de zorgen blijven bij ons.' Veel mantelzorgers hebben de neiging de klus zo lang mogelijk alleen te klaren, maar het is verstandiger er al vroeg andere mantelzorgers bij te betrekken, zegt hij. 'Dan kan de ander meegroeien in het proces, door af en toe even de zorg over te nemen. Als je langer wacht, wordt de drempel hoger.'
Samenwerken
In het boek staan ook tips over hoe samen te werken met zorgverleners. Probeer te benadrukken dat je de zorg als team doet, zegt hij. 'Bij meningsverschillen kun je bijvoorbeeld zeggen: "We worden het vandaag niet eens, zullen we morgen verder praten?" Of, als de verzorgende te veel kijkt met een zorgblik: "Zullen we proberen de mens centraal te zetten en niet de ziekte?"' Over samenwerking met andere mantelzorgers zegt Schmit Jongbloed: houd inhoud en relatie gescheiden. 'Regelmatig worden bij mantelzorg voor ouders oude rekeningen tussen familieleden vereffend. Door tijdig en regelmatig een familieberaad te beleggen kunnen misverstanden en irritaties worden voorkomen. En houd elkaar tussendoor goed op de hoogte.'
Meer informatie
Reisgids Mantelzorg, wegwijs in de wereld van zorg voor ouderen; ISBN 978-90-823648-1-1.
Klik hier voor meer informatie. Er is ook een kort filmpje over de Reisgids gemaakt.
Voormalig arts Lodewijk Schmit Jongbloed schreef het boek samen met journalist Daphne Riksen. Zijoverleed helaas kort vóór publicatie door een ongeluk. Schmit Jongbloed: 'Zij had samen met mij dit gesprek moeten doen.'
Speciaal aanbod:
Familias geeft vijf exemplaren van Reisgids Mantelzorg weg. Ze gaan naar de eerste vijf mantelzorgers die een mail sturen naar info@netwerkdementie-nhn.nlonder vermelding van 'Reisgids mantelzorg'. Dit aanbod geldt niet voor professionals die Familias lezen.