Comfort bieden in de laatste levensdagen

Dementie is een aandoening die langzaam verergert. Wegwijzerdementie.nl biedt mantelzorgers in elke fase informatie: hoe kun je hiermee omgaan en waar vind je hulp? Deze keer: de laatste levensfase.

‘In de laatste levensfase richten we ons op het comfort van de bewoner’, zegt Wendy van der Bel. Zij is verpleegkundige bij Jonkerszorg, een woonboerderij voor mensen met dementie in Hoogwoud. Allerlei dingen kunnen bijdragen aan het welbevinden, vertelt haar collega-verpleegkundige Anja Dekker. ‘We kleden de kamer extra aan: een bos bloemen, een geur die de bewoner fijn vindt, muziek waar diegene van houdt.’ En de zorgverleners stoppen de persoon extra comfortabel in met zachte fleecedekens.

Wegwijzerdementie.nl

Dementie is een voortschrijdende aandoening waar mensen uiteindelijk aan overlijden. De ziekte duurt gemiddeld acht jaar, is te lezen op de website Wegwijzerdementie.nl. Deze site biedt informatie die van belang is in de laatste levensfase. Bijvoorbeeld uitleg over gezondheidsproblemen, euthanasie, zorg rond het levenseinde, en wat je allemaal moet regelen. Daarnaast is er een overzicht van organisaties in noordelijk Noord-Holland die kunnen helpen in deze periode. Zoals vrijwilligers en gespecialiseerde thuiszorgaanbieders die mensen bijstaan in de laatste levensfase; hospices waar mensen hun laatste dagen kunnen doorbrengen; en het Centrum voor levensvragen dat een luisterend oor biedt.

Symptomen

Als de dood dichtbij komt, is dat te zien aan een aantal symptomen. ‘Je merkt dat iemand verliest aan kracht en energie, geen eetlust meer heeft, moeite krijgt met staan en lopen. Ook worden mensen nogal eens angstig’, zegt Van der Bel. De zorgverleners zien deze tekenen vaak als eersten en gaan dan in gesprek met de naasten. Ze vragen naar de wensen rond het levenseinde, zoals donorschap, bezoek van een geestelijk verzorger en dergelijke.

Onrust

Daarnaast leggen de verpleegkundigen uit wat naasten zoal kunnen verwachten. Mensen slapen in de terminale fase steeds meer en raken perioden buiten bewustzijn. Uiteindelijk verandert hun ademhaling. Dekker: ‘De ademhaling kan beginnen te reutelen. Dat is vervelend om te horen, maar diegene heeft er zelf geen last van. Wat mensen vooral moeilijk vinden is als hun dierbare onrust begint te vertonen, bijvoorbeeld gaat plukken in de lucht. Dat komt best vaak voor, dus het is belangrijk dat vooraf te weten.’

Aanwezig of niet

Naasten bepalen zelf hoe vaak zij bij hun dierbare willen zijn. Van der Bel: ‘Iedere familie is anders. De een gaat bij het bed zitten, en praat wat tegen diegene, de ander helemaal niet. Er heeft ook wel eens iemand twee weken bij haar moeder in de kamer geslapen.’ De zorgverleners benadrukken dat iemand in de stervensfase nog steeds aanwezig is. ‘Als een bewoner stil ligt met gesloten ogen, gaan mensen aan het bed soms praten over diegene. Maar die persoon pikt nog veel op en kan daar heel onrustig van worden’, zegt Dekker. Om diezelfde reden komt bij Jonkerszorg regelmatig een zorgverlener bij de bewoner zitten, om voor te lezen uit verhaaltjes en gedichten over zingeving.

Palliatieve sedatie

Als de huisarts meent dat de terminale fase is aangebroken, kan deze medicijnen voorschrijven die ongemakken tegengaan: zogenaamde palliatieve sedatie. Bekende middelen zijn morfine tegen benauwdheid en pijn en een slaapmiddel (dormicum) dat onrust kan verminderen. ‘Mensen denken vaak dat morfine de dood bespoedigt, maar dat is niet zo. Het is puur symptoombestrijding’, zegt Van der Bel. Hoe lang een sterfbed duurt, verschilt volgens haar sterk. ‘Meestal duurt het zo’n twee weken, maar soms overlijdt iemand al na twee dagen. Of duurt het juist langer, bijvoorbeeld als iemand nog eet en drinkt. Je kunt er van tevoren niks over zeggen.’

Meer informatie

Vind zorgorganisaties in de buurt en informatie op Wegwijzerdementie.nl

Instructiefilmpje: makkelijk zoeken op Wegwijzerdementie.nl

< Terug naar home

Deel deze pagina